Kaldıraçlı İşlem Nedir? Nasıl Yapılır?

Kaldıraçlı işlem yatırımcıların kendi sermayesinin üzerinde daha büyük pozisyonlar açmasına olanak tanıyan bir trade stratejisidir. Bu strateji yatırımcının kârını artırabilmek amacıyla uygulanır. Bu tür işlemlere girmek için finansal bilgi sahibi olmak ve risk yönetimine önem vermek gerekir. Çünkü yatırılan paranın çok üzerindeki değerlerde pozisyon açmak getiri sağlayabildiği gibi kayıpları da artırır.

Kaldıraçsız işlemlerde yatırımcı kendisinde var olan para miktarı üzerinden işlem açar. Yüksek riskli stratejilerde ise yatırımcı bu tutarı 5, 10, 20 katıyla çarparak daha üst değerlerde işlem yapmaya başlayabilir. Bu temelde kâr elde etme amacıyla piyasadaki varlıklara doğrudan sahip olmak yerine fiyat hareketleri üzerine spekülasyon yapmak olarak tanımlanabilir. Bu tür işlemleri Forex, kripto ve vadeli işlem piyasalarında gerçekleştirmeniz mümkündür.

Finansal kaldıraç işletmelerin genişleme, satın alma veya diğer büyüme yöntemleri için kendilerine yatırım yapma amacıyla kullandıkları bir stratejidir. Bu strateji potansiyel getiriyi artırmak için finans kaynağından alınan borcun kullanıldığı bir yatırım yöntemine de dönüşebilir. Bununla birlikte finansal kaldıraç aynı zamanda şirketlerin borç kullanma potansiyelini de gösteren bir terimdir. Finansal kaldıraç etkisi terimi şirketin faaliyet kârında gerçekleşen değişimin hisse başına oranıyla elde edilen miktarı ifade eder. Bu etkinin ölçüm birimi finansal kaldıraç derecesi olarak tanımlanır ve DFL olarak kısaltılır.

Forex veya kripto para borsalarında yapılan kaldıraçlı işlemlerin, uygulandığı piyasaya göre yöntemleri vardır. Piyasayı belirledikten sonra trade yapacağınız borsayla ilgili finansal kurumlarda hesap açmanız gerekir. Gedik Yatırım Hızlı Hesap mobil uygulamasını indirerek işlemlere kolayca başlayabilirsiniz. Al - sat işlemlerine başlamadan önce yatırım hesabınıza para transferi yapmanız gerekir. Daha sonra online uygulamalardaki kaldıraç araçlarına ulaşmanız mümkün olur. Bu araçlarla ilgili ara yüzler her borsa için farklı şekilde tasarlanır.

Al - sat işlemlerine başlamadan önce pozisyon belirlemeniz gerekir. Pozisyon belirlemek için ilgili borsayı iyi tanımanız, analiz yapabilmeniz ve grafik okuyabilmeniz önemlidir. Trade yapacağınız tutarla alım-satım yapacağınız kaldıraç miktarını seçtikten sonra işlemi başlatabilirsiniz. Riskli olan işlemlere başlamadan önce finans kurumları tarafından yayımlanan bilgilendirme metinlerini okuyup bu sistemi anladığınızdan emin olmanız avantaj sağlar. Bunun yanı sıra gerçek işlemlere başlamadan önce bir süreliğine sanal işlemlerle kendinizi test etmeniz de risk tolerasyonunuzu gözlemlemeniz açısından önem taşır.

Yüksek kaldıraçlı alım satım işlemlerinde yatırılan miktar yüksek oranlı kaldıraçlarla artırılır. Yazımızın girişindeki verdiğimiz örneği tekrarlayalım: Kaldıraçsız piyasada 1000 USD yatırım yapan bir kişi %10 kâr elde ettiğinde 100 dolar kazanır. Diyelim ki aynı kişi kaldıraçlı piyasada 10:1 oranını seçerek yatırımı yaptı. Elde ettiği kazanç kaldıraç nedeniyle 1000 dolar olur. 50:1 gibi yüksek oranlı kaldıraçlarda ise sermayenin birkaç katı kazanç elde edilebilir.

Kaldıraçlı işlemler hakkında yeterli bilgi sahibi olmayan veya bu piyasaya yeni girmiş trader’ların düşük oranlarla işlem yapması önemlidir. Oran ne kadar az olursa potansiyel zarar da o kadar azalır. Böylelikle temelde riskli olan kaldıraçlı piyasa işlemlerinde düşük oranlarla minimum zarar potansiyeliyle deneyim kazanılabilir. Finans ve borsayla ilgi düzeyiniz çok yeniyse bu piyasaya girmeniz önerilmez.

Yüksek yatırım getirisi hedefleyen tasarruf sahipleri kaldıraçlı piyasalar aracılığı ile daha fazla kâr sağlamayı hedefler. Bu uygulamanın temel özelliği yatırım yaparken borç para kullanımına olanak sağlamasıdır. Kaldıraçlı işlemler borçlanma araçlarının kullanımı stratejisine dayanır. Yatırım için sağlanan finansal kaynaklar, yatırımcının borcu kâra çevirme becerileri doğrultusunda finans piyasalarında işlem görür. Kaldıraçlı işlem özelliklerinden bazılarını şöyle özetlemek mümkün:

• Kaldıraç etkisi: Yatırımcı kendi sermayesinin üzerinde bir pozisyon alma avantajına sahiptir. Çeşitli oranlarla yatırımcıya sunulan farklı alternatifler arasından tercih yaparak kâr oranını artırma yoluna gidebilir.
  
  
• Yüksek getiri potansiyeli: Bu işlemler yatırımcıya küçük sermaye ile büyük miktarlarda işlem yapma fırsatı tanır. Bu fırsat yatırımcının potansiyel getirisini artırmasına olanak verir.
  
  
• Yüksek risk: Bu işlemlerin en önemli özelliklerinden biri de riskin yüksek olmasıdır. Piyasadaki dalgalanmalar ve fiyat değişimleri yatırımcıyı olumsuz şekilde etkiler. Özellikle volatilitesi yüksek enstrümanlarda işlem yaparken bu risk oranı artar. Ani fiyat dalgalanmaları büyük kayıplara yol açabilir.
  
  
• Ek teminatlar: Piyasa yatırımcının aleyhine hareket ederse aracı kurum ek teminat talep edebilir. Bu tip durumlar kaldıraçlı işlemlere özeldir.

Spot piyasa işlemleri satın aldığınız varlığın mülkiyetine sahip olabileceğiniz gerçek piyasada alım satım yapmanız anlamına gelir. Spot piyasayla marj piyasası arasındaki en önemli fark kaldıraçlı işlem yaparken aracı kurumunuzdan borç olarak aldığınız fonlardır. Bununla birlikte elde edilecek potansiyel kazançlar açısından da her iki piyasa birbirinden farklıdır. Spot piyasa ve kaldıraçlı işlemlerden elde edilebilecek miktarları aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:

Tablonun “Verilen (TL)” satırı aynı orandaki riskler için de söz konusudur. Dolayısıyla kaldıraçlı işlemlerde riskin de arttığını göz önünde bulundurmanız önem taşır.

Kaldıraçlı işlemlerle olası kazançlar üzerine farklı örnekler de vermek mümkün. Teminat ve gelir hesaplamayla ilgili aşağıdaki örnekleri gözden geçirebilirsiniz:

Teminat Hesaplama Örneği

Diyelim ki 10.000 TL'lik bir sermayeniz var ve EUR/USD paritesinde 1:10 kaldıraç oranıyla işlem yapmak istiyorsunuz. Bu durumda, açmak istediğiniz pozisyonun büyüklüğüne bağlı olarak teminat hesaplaması şu şekilde yapılır:

1. Pozisyon büyüklüğünü belirleme: 1 lot EUR/USD paritesi 100.000 Euro'ya denk gelir. 10.000 TL'yi Euro'ya çevirip (kur 10 TL olsun), 1000 Euro'ya sahip olduğunuzu varsayalım. 1:10 kaldıraç ile 10 lot EUR/USD paritesi alım satımı yapabilirsiniz.
   
   
2. Teminat hesaplama:

= Pozisyon Büyüklüğü * Kaldıraç Oranı / Döviz Kuru

= 10 lot * 1:10 * 10 TL = 10.000 TL

Sonuç olarak 10.000 TL'lik bir sermayeyle 1:10 kaldıraç kullanarak 10 lot EUR/USD paritesi alım satımı yapabilmek için 10.000 TL teminat yatırmanız gerekir.

Forex ve VİOP işlemlerinizde kaldıraçlı işlem yapabilmek için yatırım hesabınızı şimdi açın! Ayrıca kaldıraçlı alım satım sözleşmeleri ile cfd sözleşmelerinin vergilendirilmesi ile ilgili merak ettiklerinizi yazımızdan okuyabilirsiniz.