Yatırımcı Gözünden; En Değerli Madenler Nelerdir?

En değerli maden sıralaması içinde ilk sırada olan altın yüzyıllar boyunca güvenilir bir değer saklama aracı olarak kullanıldı. Ekonomik kriz ve döviz dalgalanmalarına rağmen satın alma gücünü koruyan bu değerli metal günümüzde “yastık altında” da saklanan emtiaların başında yer alıyor. Altın fiziki satın alımlarda hisse senedi veya tahvil gibi gelir yaratmaz. Potansiyel temettü getirileri veya faiz ödemeleri gibi avantajlar sağlamaz. Bununla birlikte altın dünyanın hemen her ülkesinde kolayca alınıp satılabilen bir varlıktır. Hisse senetleri ve tahviller gibi diğer varlıklara negatif korelasyonu olan altın, riski dağıtmak için de mükemmel bir çeşitlendirme aracıdır. Enflasyon nedeniyle kağıt paranın satın alma gücünü kaybettiğinde bile değerini korur. Tıp, otomotiv, elektronik, savunma gibi birçok farklı sektörde kullanıldığı için talep güncelliğini yitirmeyen yatırım araçları arasında da yerini korur.

Gümüş de altın gibi geçmiş zamanlarda para birimi olarak kullanılan değerli metal alternatifleri arasında yer alıyordu. Bu kıymetli maden altından daha uygun fiyatlı olduğu için yatırımcılar arasında da sıkça tercih edilir. Özellikle kalıcı enflasyonla karşı karşıya olan ekonomilerde avantaj sağlayan metallerdendir. Elektronik sanayiinden tıbba kadar birçok farklı sektörde kullanılan gümüş, sürekli talep gören kıymetli madenler arasında yer alır. Gümüş fiyatları altına göre daha dalgalıdır. Bu da yatırımlarda daha büyük volatilite anlamına gelir. Bu nedenle kıymetli metallere yatırım yaparken farklı çeşitlerle portföyü güçlendirmek ve riski dağıtmak önemlidir.

Altın ve elmasla benzer özellikler gösteren platin yumuşak, işlenebilir fiziksel avantajları dolayısıyla oldukça kullanışlıdır. Kobalt ile manyetik alaşım oluşturan; altın, nikel ve tungsten gibi elementlerle kolayca birleşebilen meta, farklı sektörlerin hammaddeleri arasında yer alır. Havadan etkilenmeyen, oksijen ve kükürtle tepkimeye girmeyen bu güçlü metal doğada nadir bulunduğu için dünyanın en değerli madeni listesinde ilk sıralarda yer alır. Platinin altın ve gümüşten daha nadir olması ona daha yüksek uzun vadeli değer potansiyeli sağlar. Bununla birlikte bu değerli metalin altın ve gümüş gibi farklı yatırım seçenekleri yoktur.

Paladyum altından 30 kat daha nadir bulunan, gri beyaz renkli bir metaldir. Katalitik dönüştürücülerde yaygın olarak kullanılan bu değerli metal otomotiv endüstrisinin vazgeçilmezleri arasındadır. Bunun yanı sıra mücevher yapımında ve tıpta diş implantları, yapay eklemlerin üretimi gibi birçok alanda kullanılır. Yatırım potansiyeli olan değerli madenler arasında dikkat çeken paladyum sınırlı madencilik üretimi ve jeopolitik faktörler nedeniyle düşük trendli seyreder. Bu nedenle yatırımcılar paladyumu diğer kıymetli metallere oranla daha küçük yüzdelik dilimlerde tutarak portföylerini çeşitlendirir.

Rodyum korozyona ve aşınmaya karşı olağanüstü dirençli olduğu için çeşitli endüstriyel uygulamalarda tercih edilir. Metal, zararlı emisyonları azaltan katalitik dönüştürücülerde olduğu gibi otomotiv endüstrisinde de sıkça kullanılır. Doğada oldukça nadir bulunan bir metal olmasına rağmen piyasa likiditesi düşüktür. Çok küçük pazar büyüklüğü nedeniyle yatırımcıların radarına girmeyen rodyum metal pazarının yalnızca 1,1 milyon ons’luk kısmını karşılar. Bu yıllık talep olarak yaklaşık 34 metrik ton anlamına gelir. Rodyum talebi paladyum pazarının yaklaşık %10’u, platin pazarının yaklaşık %15’i ve altın pazar büyüklüğünün ise %1’inden az bir kısmı demektir. Küçük miktarlardaki rodyum yatırımı fiyatta anlamlı hareketlere yol açabilir. Ancak çıkmak istediğinizde istekli bir alıcı bulmak o kadar kolay olmayabilir.

Yatırımcılar tarafından genellikle göz ardı edilen bakır en faydalı ve güvenilir madenler arasında yer alır. Bakır hurdası endüstriyel işletme değeri nedeniyle küresel piyasada özgün bir yere sahiptir. Bakır sadece düşük riskli bir yatırım değil yatırımcıya değer sunan, hem sektörel olarak hem de finansal yatırım açısından talep sürekliliği olan bir kıymetli metaldir. Fiyatının altın ve gümüşten düşük olan bu değerli madenin özellikle gelişmekteki ülkelerde artan talep nedeniyle ilerleyen yıllarda şimdikinden daha fazla kıymetleneceği öngörülüyor.

Nikel yatırımı hem endüstriyel hem de imalat sektörlerinde sıkça kullanılır. Bu metal son dönemlerde talep artışı gösterdi. Bunun en önemli nedeni Tesla’nın kurucusu Elon Musk’ın elektrikli araçların üretiminde nikel ihtiyacına dikkati çekmesiydi. Nikel, yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlara doğru ilerleyen bir toplumda önemli bir baz metaldir. Piller, cep telefonları, rüzgar türbinleri, gaz türbinleri ve tıbbi ekipmanlar gibi geniş bir ürün yelpazesi için önemli bir bileşendir. Bu nedenle nikel yatırım açısından uzun vadede kıymetli madenler arasında yer alır.

Kurşun fiyatları küresel ekonomik büyümenin yavaşlaması ve azalan talep nedeniyle Mart 2022'den beri düşüş eğilimindeydi. Resesyon beklentileri, daralan küresel ekonomik büyüme kurşun talebinin azalmasına yol açtı. Bununla birlikte elektrikli araçlarda pil haricinde, ışık, pencere, navigasyon, klima ve hava yastığı gibi bileşenlerde hâlâ kullanılıyor olması talebin uzun vadede artış göstereceğinin bir sinyalidir. Dünya maden arzının 2024 yılında 3,3 büyümeye kıyasla %2,9 artacağını öngören ILZSG raporu* kurşun açısından da talep artışını öngörüyor.

Sanayi ve inşaat sektörlerinde yaygın olarak kullanılan bir metal olan çinko, büyüme ve çeşitlendirme odaklı uzun vadeli bir perspektifi içerir. Baz metallerin fiyatları zayıf küresel ekonomi ve yüksek faiz oranları nedeniyle düşmeye devam ederken çinkonun da 2024 yılında artan arz ve zayıf talepten etkilenen metaller arasında olacağı öngörülüyor. Çinko üretiminde birinci bölge olan Çin’in zayıf gayrimenkul ve imalat sektörleri de talebi olumsuz yönde etkiliyor. Bununla birlikte 2024’ün ikinci yarısında konsantre çinko piyasasındaki açıklar rafine fiyatlarını destekleyebilir.

Kobalt madeni endüstriyel olarak pil yapımında sıkça kullanılan bir materyaldi. Bununla birlikte alternatifleri üretilmeye başlandığı için talep zayıfladı. Bu nedenle de kobalt hidroksit fiyatları 2023’ün 4. çeyreğinde rekor düşük seviyelere kadar geriledi. Çin’de oluşan kobalt hidroksit piyasası 2024’te de arz fazlası şeklinde devam edeceği öngörülüyor. Yanı sıra havacılık ve savunma endüstrilerinde alaşımlı kobalt talebi güçlü şekilde devam ediyor. Genel olarak kobalt piyasasının görünümü karışık.

Lityum talebi 2023'teki ekonomik yavaşlamanın Çin'de elektrikli araç talebini etkilemesi nedeniyle yıllık bazda düştü. Buna ek olarak, kapasitenin hızla devreye girmesiyle piyasada arz fazlası oluştu. ABD Jeoloji Araştırması*na göre, geçen yıl küresel üretim 180.000 metrik ton (MT) lityum içeriyordu. 2022 yılında tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşan metal, 2023 yılında dramatik bir düşüş yaşadı. 2024 yılında ise daha istikrarlı bir pazar öngörülüyor.

Sürdürülebilir enerjiye yönelimin güçlendiği günümüz toplumunda hayati metal olma özelliği taşıyan alüminyum özellikle otomotiv üretimi, ambalaj ve tüketici malları gibi farklı sektörlerde kullanılır. 2023 Eylül ayında yükseliş eğilimi gösteren alüminyum ücreti aylık ortalama 2177 dolar/ton fiyata ulaştı. Ekim ve sonrasında değişen makro ve mikro ekonomik dinamiklerden etkilenen metalin yükselişi hafifledi. Bu yükseliş piyasanın hâlâ volatil ve tahmin edilemez olması nedeniyle belirsizliğini koruyor. Portföyünde alüminyuma yer vermek isteyen yatırımcıların, metal alıcıları da dâhil olmak üzere piyasayı yakından takip etmesi ve oluşabilecek herhangi bir fiyat oynaklığına karşı hazırlıklı olması gerekiyor.

Döviz, emtia, faiz ve hisse piyasalarındaki fiyat hareketlerinden korunmayı amaçlayan ya da bu hareketler sayesinde para kazanmayı hedefleyen ithalatçı ve ihracatçı firmalar ile bireysel müşterilere tüm ürünleri bir arada sunduğumuz Hazine İşlemleri ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayın.

Kaynakça

• Altın, gümüş ve platin başlıkları için: https://www.cbsnews.com/news/what-precious-metal-is-best-to-invest-in/
• Platin başlığı için: Ankara Ün. Açık ders notları
• Paladyum: https://www.purple-trading.com/is-palladium-suitable-for-investment/
• Rodyum: American bullion, MarketWatch
• Bakır: Provident Metals
• Nikel: https://finance.yahoo.com/news/nickel-investing-2023-140000395.html
• Kurşun: https://capital.com/lead-price-forecast, https://investingnews.com/lead-forecast/
• ILSGZ raporu: https://www.ilzsg.org/wp-content/uploads/3.PRESS%20RELEASES/20231009_ILZSG%20October%202023%20Press%20Release.pdf
• Çinko: https://investingnews.com/daily/resource-investing/base-metals-investing/zinc-investing/zinc-forecast/
• Kobalt: S&P Global
• Lityum: https://www.nasdaq.com/articles/lithium-market-forecast%3A-top-trends-that-will-affect-lithium-in-2024