Skimpflasyon, Shrinkflasyon, Greedflasyon Nedir?

Skimplasyon harcama alışkanlıkları ile ilgili bir kavramdır. Kavram, tüketicilerin harcamalarında gözle görülür bir azalmayı ifade eder. Bu durum yatırımcılar için önemli bir göstergedir çünkü tüketici davranışları, şirketlerin gelirlerini ve kârlılıklarını doğrudan etkiler. Skimpflasyonun birbirini tetikleyen birkaç nedeni vardır. Bu nedenler arasında en dikkat çekeni ekonomik durgunluk gibi faktörler nedeniyle azalan tüketici geliridir. Tüketici gelirindeki düşüş harcama azalmalarına neden olabilir. Bir diğer neden de enflasyon oranı olarak belirtilebilir. Fiyat artışları tüketicinin satın alma gücünü düşürür. Tüketiciler tasarrufa yönelebilir. Bir başka neden de ekonomik belirsizliğin verdiği endişelerdir. Geleceğe dair endişeler tüketicilerin harcamalarını ertelemelerine ve daha temkinli davranmalarına neden olabilir.

Skimpflasyonun şirket satışlarına, kârlılığına ve dolayısıyla gelirlerine etkisi büyüktür. Bunun yanı sıra harcamalardaki azalma şirketlerin finansal durumlarını değiştirdiği için yatırımcıların daha defansif sektörlere yönelmesine yol açabilir. Skimpflasyon, yatırımcılar için önemli bir risk faktörüdür. Bu riski yönetmek için yatırımcıların ekonomik gelişmeleri takip etmesi, mali durumlarını gözden geçirmesi ve yatırım stratejilerini buna göre uyarlaması önemlidir.

Skimplasyonun farklı özellikleri bulunur. En temel özellikleri gizli enflasyon, tüketicinin daha detaylı kontrolünü gerektiren değişiklikler ve önceki zamanlarla aynı fiyata satın alınan ürün miktarındaki azalmalardır.

Tüketicinin harcamalarını kısıtlaması firmaların gizli fiyat artışı stratejisini benimsemesine yol açabilir. Gizli fiyat artışları ürün veya hizmetin fiyatını açıkça artırmak yerine ürünün gramajını veya boyutunu azaltmak, daha düşük kaliteli malzemeler kullanmak veya paketlemeyi değiştirmek gibi yöntemlerle maliyeti düşürmek anlamına gelir. Bu sayede firma nominal fiyatı sabit tutarak tüketicinin dikkatini çekmeden fiyatı artırmış olur. Bu, fiyat artışlarının rakamlarda görülmesini güçleştiren bir çeşit görünmeyen enflasyon olarak kabul edilebilir.

Skimflasyon nedeniyle üretici firmalar ürünlerinde bazı küçük değişiklikler yapar. Tüketicinin doğrudan fark etmesi zor olan bu değişiklikler ancak dikkatli ve detaylı bir incelemeyle görülür. Tüketicinin dikkatini çekmeyen değişikliklerden biri ürünlerin gramajında azalmadır. Örneğin bir çikolata paketinin ambalajı değiştirilmez ancak gramajı 100 gramdan 90 grama düşürülebilir. Bir diğer değişiklik ürünün kalitesiyle ilgilidir. Örneğin bir bisküvi üretiminde daha ucuz yağlar kullanılabilir. Bir diğer strateji ise firmaların bu dönemde daha az indirim ve promosyon sunması olabilir.

Firmalar fiyat artışı yapmadan, üretim ve dağıtım maliyetlerini düşürmek için çeşitli yöntemler kullanabilir. Bunun için ürün ve hizmetleri yeniden tasarlayarak daha az malzeme kullanabilir veya daha düşük maliyetli malzemelerle üretim yapabilir. Fiyat artışlarından kaçınmanın bir diğer yolu da promosyon ve indirimler sunarak tüketicinin ilgisini çekip satışları artırmaktır. Fiyat artışlarından kaçınma stratejilerinden bir diğeri de mevcut pazarlarda ücreti yükseltmek yerine yeni pazarlara girerek gelirlerini artırma yoluna gitmektir.  

Ürün fiyatı sabit tutulurken gramaj ve / veya hacminde azalma olmasına shrinkflasyon denir. Bu durum yatırımcılar için önemli bir göstergedir, çünkü şirketlerin maliyet ve kârlılıklarını doğrudan etkileyebilir. Shrinkflasyonun birkaç farklı nedeni bulunur. Bunlardan biri maliyet artışlarıdır. Hammadde, işgücü ve diğer üretim maliyetlerindeki artışlar firmaları bu türlü bir stratejiye zorlayabilir. Ekonomik durgunluk veya enflasyon gibi belirsizlikler de firmaları fiyat artışından kaçınmaya yönlendiren nedenler arasında yer alır. Bununla birlikte rekabetin yoğun olduğu sektörlerde şirketler fiyat avantajı elde etmek için bu stratejiye başvurabilir.

Shrinkflasyon kısa vadede firmaların kârlılıklarını korumaya yardımcı olabilir ancak uzun vadede tüketicilerin tepkisine ve firmaların itibarına zarar verebilir. Bunun yanı sıra tüketiciler de shrinkflasyona karşı tepki verebilir. Bazıları daha az ürün satın almayı tercih ederken bazıları alternatif ürünlere yönelebilir. Yatırımcılar ise bu stratejinin potansiyel etkilerini göz önünde bulundurarak daha sağlam ve maliyet avantajı olan firmalara yönelebilir.

Skimpflasyonda bir ürünün kalitesi düşerken shrinkflasyonda ürünün hacmi veya boyutu küçülür. Skimpflasyon doğrudan ürün veya hizmet kalitesini düşürdüğü için tüketici memnuniyeti ve firmanın itibarını olumsuz şekilde etkileyebilir. Shrinkflasyon ise tüketiciler tarafından daha az fark edilebilir ve kısa vadede firmaların kârlılıklarını korumaya yardımcı olabilir. Uzun vadede her iki strateji de tüketicinin tepkisine ve firma itibarının zedelenmesine neden olur. Bununla birlikte alışveriş yapanlar paketin küçüldüğünü veya fiyatların paket oranına göre yükseldiğini görebilirse ürünü satın almaktan cayabilir. Ancak ürün içeriğiyle ilgili yapılan küçük değişiklikler uzun süre sonra fark edilir. Dolayısıyla satın almadan önceki görünür değişiklikler tüketiciye daha kontrol edebileceği bir durumla karşı karşıya olduğuna dair bir algı uyandırır. Satın alıp paketi açtıktan sonra ürünün tadındaki değişikliği veya kalite düşüşünü fark eden tüketicinin memnuniyetsizliği daha hızlı şekilde yükselir ve firmaya tepkisini daha hızlı gösterir.

Greedflasyon İngilizce “Açgözlülük” anlamına gelen "greed" ve "enflasyon" kelimelerinin birleşmesiyle oluşan bir terimdir. Bu durum, yüksek enflasyon yaşanan ülkelerde mal ve hizmet fiyatlarının mevcut enflasyon oranının üzerinde artış göstermesi anlamına gelir. Greedflasyonun nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Açgözlülük: Fırsatçılar, "Nasılsa almak zorundalar" düşüncesiyle, enflasyonla veya kurla açıklanamayacak zamlar yaparak greedflasyona neden olabilirler.
  
  
• Kısa Vadeli Kazanç Odaklılık: Finansal kurumlar ve yatırımcılar, kısa vadeli kazanç elde etme hırsıyla aşırı risk alarak ve spekülatif yatırımlar yaparak greedflasyona katkıda bulunabilirler.
  
  
• Ekonomik Dengesizlikler: Gelir eşitsizliği ve finansal piyasalardaki oynaklık gibi ekonomik dengesizlikler greedflasyonun oluşumunu tetikleyebilir.

Greedflasyonun birçok etkisi de bulunur. Bunlardan birincisi greedflasyonun gelir eşitsizliğini artırarak düşük gelirli grupların alım gücünü düşürmesidir. Fiyat artışları ve piyasalardaki oynaklık ekonomik istikrarsızlık ve belirsizliği de artırır. Bununla birlikte yatırımcılar için riskleri artıran ve gelirleri olumsuz etkileyebilecek bir stratejidir.

Gedik Yatırım olarak sürekli genişlettiğimiz Yatırımcı Sözlüğü’nün finansal terimler hakkında bilgi sahibi olmak isteyen herkesin faydalanabileceği bir kaynak olduğunu hatırlatmak isteriz.