Eurobond değerini belirleyen faktörler nelerdir?

Eurobond birim fiyatı, ülke risk primi ve ABD tahvillerinden etkilenerek fiyat değişimleri yaşar. Eğer bir ülkenin risk primi yüksek ise daha yüksek getiri potansiyeli mevcuttur. Türkiye’nin risk primini takip etmek için Türkiye 5 Yıllık USD CDS izlenir. Türkiye örneğinde CDS’lerin düşmesi Eurobond fiyatlarında artış sağlarken öte yandan CDS’lerin yükselmesi Eurobond birim fiyatını düşürecektir.

Eurobond işlemlerinde 3 tip örnekten bahsedilebilir;

1. Eurobond alındıktan sonra birim fiyatın değişmesi sonucu kazanç sağlanması;

Örneğin: 90 birim fiyattan 200.000 nominal Türkiye USD 2023 Eurobond satın alınır.

Toplamda bu Eurobond’a sahip olmak için ödenecek tutar: 90*200.000 = 180.000 USD’dir.

Belirli bir süre sonra ülke risk priminin düşmesi ve diğer etkenlere bağlı olarak Eurobond’un birim fiyatının 102 seviyesinde işlem gördüğünü varsayalım;

Eurobond son dönemdeki değeri = 102 * 200.000$ = 204.000$ olur

Bu durumda, yatırımcının Eurobond’unu vadesinden önce satmak istemesi durumunda elde edeceği toplam kar; 204.000$ - 180.000$ = 24.000$’dır.

Kupon ödemeli Eurobond işlemlerinde temiz fiyat ve kirli fiyat adında 2 farklı kavram bulunmaktadır.

Temiz fiyat, çıplak fiyat olarak da ifade edilir. Eurobond yatırımı yapmak isteyen yatırımcı; temiz fiyat ve son kupon ödeme tarihinden bu yana birikmiş günlük faizi de ödemek durumundadır.

Temiz fiyatın üzerine, önceki kupon ödemesinden birikmiş faiz eklenmesiyle kirli fiyat oluşur.

Örneğin: US900123CA66 kodlu Türkiye 2023 Vade sonlu %3,250 kupon ödemeli Eurobond almak isteyen yatırımcı;

Temiz fiyat için: 97,886 USD/TL öder. Ayrıca, son kupon ödeme tarihi olan 23.09.2020’den 24.11.2020 tarihine kadar 64 günlük faiz de temiz fiyata eklenir. Böylece, kirli fiyat son durumda;  98,443 USD/TL olarak gerçekleşir.

Örneğimizdeki 200.000 nominal Eurobond için yatırımcı;

200.000 * 97,886   = 195,732 $  (Temiz Fiyat)

3250USD*64/180   = 1,155.56 $ (64 Günlük Birikmiş Faiz)

Toplamda   = 196,887.56 $ (Kirli Fiyat) tutarını ödeyerek Eurobond yatırımını gerçekleştirebilir.

2. Eurobond alındıktan sonra birim fiyatın değişmesi sonucu zarar oluşumu;

Örneğin: 100 birim fiyattan 200.000 nominal Türkiye USD 2027 Eurobond satın alınır.

Toplamda bu Eurobond’a sahip olmak için ödenecek tutar: 100*200.000 = 200.000 USD’dir.

Belirli bir süre sonra ülke risk primindeki artış ve diğer etkenlere bağlı olarak Eurobond’un birim fiyatının 90 seviyesinde işlem gördüğünü varsayalım;

Eurobond son dönemdeki değeri = 90 * 200.000 $ = 180.000$ şeklinde hesaplanır. Bu durumda Eurobond’u vadesinden önce satmamız durumunda oluşacak zarar; 180.000 $ - 200.000 $ = (20.000$)’dır.

Örnekten de anlaşılacağı üzere vade öncesinde satılan Eurobond’larda zarar riskli bulunmaktadır. Öte yandan zarar riski olduğu gibi fiyat değişimlerine bağlı olarak kazanç elde etmek mümkündür.

3. Eurobond’un vade sonuna kadar satılmaması halinde;

Ülke ekonomisinin risk primi ve küresel değerlerine göre kupon faizleri belirlenir. USD cinsi Eurobond’larda senede 2 defa, Euro cinsi Eurobond için ise senede 1 defa kupon ödemesi gerçekleşir. Kupon ödeme tarihleri Eurobond’un çıkarıldığı tarihe göre önceden belirlenmiştir.

Bununla birlikte, eğer Eurobond’un birim fiyatı 100’ün altındaysa, Eurobond’un getirisi sabit kupon faizinde belirtilen orandan daha fazla olacaktır.

Örneğin: 2030 Vadeli USD cinsi Eurobond ihraç fiyatı 97,00 ve getiri oranı %5,5 olsun. Eurobond ile portföylerini zenginleştirmek ve alternatif döviz cinsi getiri bekleyen yatırımcılar mevcut oranı cazip bulması halinde, arz- talep dengesine göre Eurobond’un birim fiyatı artar. Bu durumda, tahvilin birim fiyatı 110 iken tahvilin getirisi ihraç fiyatındaki getiriye göre  düşmüş olacaktır. Tahvil getirisi düşmesine rağmen yatırımcılar hala getiriyi cazip bulursa fiyat artmaya devam eder aksi halde Eurobond fiyatı düşer.

Öte yandan eğer Eurobond fiyatı 100’ün üzerindeyse getirisi, sabit kupon faizinde belirtilen orandan daha düşük kalacaktır.

Örneğin: 2050 Vadeli USD Eurobond ihraç edilirken %5,5 sabit kupon faizi ödemesine sahip olsun. Dönem içerisinde Eurobond birim fiyatındaki artış tahvilin getirisi düşürecektir. 100 birim fiyattan işlem gördüğünde %5,5 sabit kupon faiz getirisi oluşacakken 105 birim fiyata çıkması sonucu tahvil getirisi sabit kupon ödeme faizinin altında kalacaktır.

100 birim fiyata göre fiyatlanan Eurobond’lar için 100 seviyesinin üstü primli ve 100 seviyesinin altında ise iskontolu işlem gördüğü söylenebilir. Eurobond’un piyasadaki fiyatı ile kupon faizi arasında ters bir ilişki olduğu unutulmamalıdır. Fiyat yükseldikçe getiri düşer.

Eurobond Ödeme Takvimi ve Nakit Akışı Örneği

Eurobond: US900123CA66 Turkey 3 ¼ 23/03/2023

• Temiz fiyat: 97,886
• Kirli Fiyat: 98,443
• Tahvil getirisi: %4,01
• Son kupon Ödeme Tarihi: 23.09.2020
• Nominal: 200.000

Örnekte gösterilen Eurobond birim fiyatının iskontolu işlem gördüğü söylenebilir.

Örnekteki Eurobond’un ödeme takvimini inceleyecek olursak; 

Eurobond Nakit Akış Tablosu
Kupon Ödeme Tarihi	Kupon Ödemesi ($)	Anapara ($)	Kümülatif ($)
23.03.2021	3250	0	3250
23.09.2021	3250	0	3250
23.03.2022	3250	0	3250
23.09.2022	3250	0	3250
23.03.2023	3250	200000	203250

Yatırımcı örnekte görüldüğü gibi kupon ödeme günlerinde 3250$’lık kupon ödemeleri alır. Son kupon ödeme tarihinde ise hem anapara hem de son kupon ödemesini alır. 200.000 nominal için Eurobond vade sonunda 100 birim fiyat olarak hesaplandığından 200.000$ olarak görülebilir.

Eurobond’un dönem içerisinde ödeyeceği kupon ödemelerinin tutarı ve ödeme tarihi değişmez. Vade sonuna kadar arz-talep dengesine bağlı olarak işlem gördüğü birim fiyat ve buna bağlı olarak getiri oranı değişebilir.